Biznesplan jest pojęciem w polskich realiach wciąż nieco egzotycznym. Ponieważ jednak nasz kraj stara się nie odbiegać od państw zachodnich, również przy zakładaniu firmy, bierzemy coraz częściej pod uwagę właśnie biznesplan.
Nasz plan biznesowy jest potrzebny głównie z dwóch powodów. Pierwszym jest ubieganie się o dofinansowania czy kredyty na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub jej rozwinięcie. Drugim powodem natomiast jest możliwość realizowania założonych celów zgodnie z planem. Daje nam to poczucie, że nasza działalność zmierza w dobrym kierunku i wszystko przebiega tak jak powinno. Przewidujemy w nim między innymi określone działania marketingowe, jak również planujemy aspekt finansowy.
Zabierając się za napisanie dobrego biznesplanu, który umożliwi nam uzyskanie wsparcia finansowego, przede wszystkim musimy określić ramy czasowe. Biznesplan musi przewidywać działania określane najczęściej na dwa do sześciu lat. Pisanie musimy rozpocząć od zebrania rozmaitych informacji, nie tylko na temat tego, jak chcemy, żeby nasza firma prosperowała, ale też dotyczących konkurencji. Analiza rynku i zapotrzebowania jest bardzo ważna, jeśli chcemy, aby osoba decydująca o przyznaniu nam kredytu czy dotacji wiedziała, że nasz biznesplan jest dobrze przemyślany.
Musimy zatem dobrze wiedzieć, jak prosperują firmy, które działają już od dłuższego czasu w tej samej branży, która nas interesuje. Warto wejść i zapytać o ofertę, sprawdzić ceny, przyjrzeć się, ilu klientów rzeczywiście korzysta z usług tej firmy.
Zastanówmy się, czy nasz pomysł na biznes okaże się rentowny. Jako „raczkujące” przedsiębiorstwo możemy zostać szybko zniszczeni przez silną konkurencję. Dlatego też należy znaleźć odpowiednią lokalizację dla naszej firmy.
Składajmy wizyty u konkurentów, żeby być na bieżąco z ich poczynaniami.
Kiedy już tę część biznesplanu mamy przygotowaną, możemy rozpocząć pisanie.
Konstrukcja biznesplanu
W biznesplanie należy zawrzeć nasz plan wykonawczy, czyli ogólne założenia, cele, które chcemy osiągnąć oraz etapy ich osiągania. Przedstawiamy w tym miejscu nasz pomysł na przedsiębiorstwo. Aby ta część wyglądała dobrze, musi być przemyślana (podobnie jak cały biznesplan) i nie większa niż 2 – 3 strony.
Na następnych stronach opisujemy przedmiot naszej działalności, czyli towar jaki zamierzamy sprzedawać lub usługę, jaką chcemy świadczyć. Niezwykle istotne jest, aby zaznaczyć w tym miejscu jakąś szczególną cechę, która będzie wyróżniać nasze usługi czy produkty, spośród innych dostępnych na rynku.
Dalej przedstawiamy analizę rynku, biorąc pod uwagę przede wszystkim środowisko lokalne, na terenie którego chcemy działać. Brzmi to dość enigmatycznie. Osoba czytająca biznesplan też jest człowiekiem, dlatego lubi sytuacje, gdy może szybko dowiedzieć się wszystkiego, na temat potencjalnego klienta naszej firmy, działalności konkurencyjnych przedsiębiorstw, rozmiaru rynku, na jakim działamy. Warto tutaj również napisać o perspektywach rozwoju. Przykładowo – jeśli zamierzamy otworzyć stację benzynową, możemy zaznaczyć w biznesplanie, że za rok ma powstać obok naszej stacji autostrada.
Kolejnym krokiem jest przedstawienie naszej strategii wdrażania planu w życie. Najlepiej ten fragment biznesplanu podzielić na przejrzyste etapy, w których opiszemy konkretnie wyznaczone cele, a także sposoby ich osiągania.
Każda firma posiada także jakiś zarząd mniej lub bardziej rozbudowany. O tym również musimy napisać. Jeśli poszczególni przedstawiciele naszego zarządu posiadają jakieś wyjątkowe doświadczenia i osiągnięcia, koniecznie musimy o tym napisać. Będzie to świadczyło o tym, że nasza firmą będą kierować wyłącznie kompetentne osoby.
Nie obejdzie się bez planu finansowego. Jest rzeczą oczywistą, że nie stworzymy wiarygodnego biznesplanu bez przedstawienia takiego planu. Zawieramy w nich obliczenia dotyczące zysków, sprzedaży i przepływu pieniędzy.
Jeśli biznesplan ma dotyczyć już działającej firmy, a my ubiegamy się o dofinansowanie na rozwój, warto zamieścić także ogólne informacje dotyczące naszego przedsiębiorstwa. Tu urzędników szczególnie interesuje profil naszej działalności, historia firmy itp.
Wygląd biznesplanu
Biznesplan jest dokumentem, który wymaga od nas dużego skupienia i konsekwencji w jego tworzeniu. Staramy się pisząc go, dlatego szkoda byłoby dobry plan przedstawić w nieatrakcyjny sposób. Całość musi wyglądać profesjonalnie. Osoba czytająca biznesplan musi wydedukować na jego podstawie, że pisał go ktoś kompetentny i zdecydowany, wiedzący, jakie są jego cele.
Przede wszystkim nie starajmy się udawać mądrzejszych niż jesteśmy. Pisanie na zasadzie „to musi być mądre, bo nic z tego nie rozumiem” do niczego nie prowadzi. Używajmy prostej poprawnej polszczyzny, kiedy musimy, posługujmy się specjalistyczną terminologią. Unikajmy pustosłowia, czyli przerostu formy nad treścią. Biznesplan ma w sposób jasny określać nasze cele i sposoby ich realizowania. Nie ma sensu pisać tego samego na kilkanaście sposobów. Wystarczy raz, a dobrze. Zastanówmy się, czy osoba czytająca biznesplan będzie ekspertem w naszej dziedzinie. Jeśli nie, to starajmy się wszystko wytłumaczyć w miarę możliwości przejrzyście, nie zarzucając urzędnika zbędnymi wykresami, zestawieniami, które i tak są później pomijane.
Cały dokument nie powinien przekraczać progu czterdziestu stron. Pisząc go, starajmy się odpowiadać na pytania, jakie mogą powstać podczas czytania biznesplanu.
Jeśli zaś chodzi o stronę graficzną, ważne jest, żebyśmy zadbali o spójny wygląd. Użyjmy jednej czcionki, w jednym rozmiarze dla tekstu i w drugim dla nagłówków i tytułów. Możemy skorzystać z szablonów stylów dostępnych w edytorach tekstowych. Wszelkie diagramy, tabele i wykresy otaczajmy tekstem, ponieważ to ułatwia odbiór takiego tekstu. Pamiętajmy, że to nie obrazki są najważniejsze.
Bardzo często zdarza się, że nad biznesplanem pracuje kilka osób, szczególnie wtedy, gdy zamierzamy założyć spółkę lub już działamy w takim przedsiębiorstwie. Wiadomo, że każdy człowiek posiada swój własny styl wypowiedzi, dlatego po złączeniu wszystkich części w całość, może okazać się, ze biznesplan jest niespójny. Na to również jest rada – wystarczy później przeczytać całość i nanieść poprawki, wyeliminować to, co powtarza się, skorygować ewentualne błędy.
Niedopuszczalne są w biznesplanie kolokwializmy. To jest dokument, który świadczy o nas. Musi przekonać osobę czytającą, że nasz pomysł na biznes jest wart wsparcia finansowego, a wyrażenia potoczne mogą sprawić, że zostaniemy odebrani jako osoby infantylne, niepoważne.
Cały dokument musi stanowić jeden, logiczny wywód, ale przy tym nie może w żadnym wypadku nudzić. Pamiętajmy również, że musi to być realistyczny plan, możliwy do zrealizowania.
Biznesplan – przydatne porady
Pisanie biznesplanu jest takim samym zadaniem, jak napisanie każdego innego tekstu. Musimy w końcu poczuć, że wiemy co chcemy napisać, jednym słowem – mamy „natchnienie”. Ponieważ dokument ten może okazać się dość obszerny, zapewne nie uda nam się usiąść i za jednym zamachem napisać wszystko, jak należy. Warto rozłożyć proces tworzenia na kilka dni, na przykład na trzy.
Pierwszego dnia zastanówmy się, co napiszemy w każdym z obowiązkowych elementów biznesplanu. Nie muszą to być pełne zdania. Wystarczy, ze zaznaczymy wszystko od myślników. Spisujemy pomysły, sugestie itp. Jeśli zamierzamy zamieścić tam jakieś dodatkowe materiały, postarajmy się je zgromadzić w jednym pliku na komputerze, gdzie łatwo będzie nam zarządzać całością.
Drugiego dnia możemy zacząć pisać. Składamy w jedną całość nasze kalkulacje, pomysły, tabele. Ubieramy w słowa to, co wcześniej opisaliśmy w naszych notatkach.
Trzeciego dnia warto uzupełnić brakujące elementy, a następnie sprawdzić całość, skorygować błędy. Podczas czytania, spróbujmy zastanowić się, czy tekst nie budzi żadnych pytań, a jeśli tak, to sprawmy, żeby na nie odpowiadał.
Starajmy się podczas pisania biznesplanu unikać rozwlekłości. Koniecznie musimy zastanowić się co jest najważniejsze – jaki mamy cel i jak chcemy go zrealizować, a następnie to opisujemy. Bardzo istotne jest, żeby nasze pomysły sprecyzować, wybrać te, które są najlepsze i naszym zdaniem najważniejsze. Nie zarzucajmy czytającego setkami mglistych idei, z których żadna do niczego nie prowadzi albo na zasadzie „masz pan pomysły – wybierz sobie właściwy”. To nam ma służyć biznesplan, a jego zadaniem jest rzeczowe przedstawienie naszych pomysłów w banku czy w urzędzie.
Nie ma sensu bronić się przed pisaniem biznesplanu. Tylko pisząc go, możemy przekonać się, czy rzeczywiście jest coś wart. Porad możemy szukać miedzy innymi w internecie lub książkach czy w Urzędach Pracy. Jeśli nosimy się z zamiarem napisania biznesplanu, zacznijmy od razu. Odkładanie tej czynności nie przynosi niczego dobrego, zaś napisanie go, może tylko i wyłącznie pomóc. Pisząc go, pamiętajmy jednak o realiach panujących w naszym mieście, regionie, kraju. Musimy mierzyć siły na zamiary, ponieważ zbyt optymistyczne założenia nie zawsze muszą się sprawdzać i zwiastują porażkę.